Tarım Piyasası Gelişmeleri Temmuz 2023’de bizim vurgumuz:
Değerli dostlar;
Seçim sonrası Bakanların ve bakan yardımcılarının atamaları da gerçekleşti. Bizler her ne kadar aylık gelişmeleri konuşuyor olsak da ülkemizin gündeminde kısa-orta ve uzun vadeli olarak tarım ve gıda konusunda çok derin meseleler ve yapılması gereken işler var.
Tarım sektörünün temel yapısal sorunları devam ediyor:
*Ölçek ve verimlilik sorunu,
*et ve süt krizi,
*yağlı tohumlarda ithale bağımlılık,
*hububatta artan ithalat,
*çiftçinin yaşlanması ve genç nüfusun tarıma ilgisizliği,
*”20 bin TL maaşla çoban dahi bulunamaması”!!!,
*gıda enflasyonu,
*gıda güvenliği ve güvenirliliği gibi çok sayıda derin meselelerimiz var.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırlıkları çerçevesinde yakın tarihlerde yapılan yasal düzenleme ile arazilerin kullanımı, ürün desenlerinin belirlenmesi gibi hususlarda önemli değişikliklere gidildi. Slogan ifadelerle, ‘artık çiftçi istediğini ekemeyecek, ne ekilip dikileceğine bakanlık karar verecek’ diyebiliriz. Konu son derece önemlidir. İlgili kurum ve kurullarda, STK’larda iyi tartışılmalıdır. Bu ülkenin tarımdaki kayıt kabiliyeti, çiftçi kültürü ve alışkanlıkları, bölgesel dinamikler, tarımın iktisadı, iklim gerekleri gibi çok yönlü konuşulmalıdır.
Kısa bir örnek vermek gerekirse; seçim sürecinde soğan fiyatları çok konuşulmuş, bakanlık tarafından yapılan açıklamalarda ise ekilişte sorun olmadığı, rekoltenin ihtiyacı karşıladığı, soğan fiyatlarında spekülasyon ihtimalinin bulunduğu zikredilmişti. Bakanlık haklı olarak kayıtlı rakamlara, elindeki istatistiklere göre analiz yapmaktaydı. Oysa meselenin diğer tarafında, çiftçinin bankadan hızlı kredi çekebilmek için ekmediği soğan için veya buğday ektiği halde ÇKS kaydı olarak soğan ekimini gösterdiği, gerçekte ekilen alan olarak görünen soğan ekiminin olmadığı gibi bir gerçeklik vardı. Yani gerçek ekim ile kayıtlı ekim arasında fark vardı. Tam da bu noktada ülkemiz tarımındaki kayıt sorunu, hayvan sayılarında yaşanan farklılıklar, istatistiklerde gösterilen rakamların tarımın arz ve talep dengesi ve fiyat istikrarı ile uyuşmaması gibi sonuçlar ekim ve dikimlere kimin neye göre karar vereceği, nasıl denetleneceği, uygulamada yaşanabilecek suistimaller açısından dikkatli dokunmalıdır, çok iyi etki analizi yapılmalıdır. Bu konu sadece bürokratik mekanizmaların tek başına karar vereceği bir husus değildir. Dünyadaki değişimleri de iyi analiz edebilmeliyiz.
Bizler aylarca yazdık, yazıyoruz. ‘Ekilen alanlar dikilen alanlara dönüyor. Stratejik ürünler için ekim alanı kalmayacak’ diyoruz. Bu açıdan olumlu gelişmeler yaşanması temennimizdir.
Bir dönem Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı olan bir dostumuza, ekilen alanların dikilen alanlara döndüğüne dair hararetle açıklamalar yapmış, önlemler alınmasını istemiştim. Aldığımız cevap ise; ‘ne var bunda, çiftçi kazandığı ürünü ekiyor, dikiyor.’ şeklinde olmuştu. Oysa Çukurova gibi dünyanın en verimli ovalarından biri olan çok kıymetli alanlarda yılda bir meyve hasat ederken iki yılda 3-4 ekilen ürün hasat edebilme imkanınız var.
Konu, tarımın iktisadı ve katma değer açısından iyi değerlendirilmelidir. Bitki desenindeki veya tarım yöntemlerindeki değişimin arkasında; tarım sektörüne sektör dışı kitlenin girmesi, tarımdaki işgücü sorunu, uzaktan tarım yapılması gibi değişen dinamiklerin de olduğu unutulmamalıdır.
Kalın sağlıcakla,,,
Tarım Ürünleri Piyasa Analiz Bültenimizin 55’inci sayısında neleri analiz ettik?
- Yurt dışı tarım piyasaları gelişmeleri
- Uluslararası piyasalarda hammadde fiyatlarındaki artışın nedenleri
- Tarım ürünleri yurt dışı (FOB) fiyatlar
- Yurt içi tarım piyasaları gelişmeleri
- Hububat hasadı konusunda piyasa endişelerimiz ve alınması gereken önlemler
- Tarım sektörünün temel yapısal sorunları ve yapılması gerekenler
Tarım Piyasası Gelişmeleri Temmuz 2023
Tarım Piyasası Analizlerimiz için
Tarım Ürünleri Piyasa Analiz Bültenimizin 55'inci sayısı için